मुंबई – अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुन्हा एकदा व्यापार धोरणांमध्ये आक्रमक पावले उचलत ‘रेसिप्रोकल टॅरिफ’ लावण्याचा निर्णय घेतला आहे. या निर्णयानुसार अमेरिकेने चीनसह विविध देशांवर अतिरिक्त आयात शुल्क लागू केलं आहे, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर व्यापार तणाव वाढत आहे. विशेषतः चीनवर १०४ टक्क्यांपर्यंत टॅरिफ लावण्यात आलं असून, यामुळे दोन्ही देशांमधील आर्थिक संबंध अधिक तणावपूर्ण झाले आहेत.
या पार्श्वभूमीवर प्रसिद्ध भारतीय गुंतवणूकदार आणि बाजार विश्लेषक रमेश दमानी यांनी महत्त्वपूर्ण विधान केलं आहे. त्यांच्या मते, ट्रम्प यांना शेवटी हा ‘रेसिप्रोकल टॅरिफ’ मागे घ्यावा लागेल. “अमेरिकन अर्थव्यवस्थेला दीर्घकालीन फटका बसण्याची शक्यता आहे. आयात खर्च वाढल्यामुळे उत्पादन खर्चही वाढेल आणि याचा थेट परिणाम ग्राहकांवर होईल,” असं दमानी यांनी एका व्यावसायिक चर्चासत्रात सांगितलं.
दमानी यांचं मत आहे की, व्यापार युद्धात अमेरिका जास्त काळ टिकू शकणार नाही, कारण जागतिक व्यापार ही परस्परावलंबित प्रक्रिया आहे. “सध्याचे टॅरिफ धोरण अल्पकालीन राजकीय लाभासाठी उपयुक्त असले तरी, दीर्घकालीन दृष्टीने हे आत्मघातकी ठरू शकते,” असं ते म्हणाले.
भारतासारख्या विकसनशील देशांनाही या निर्णयाचा फटका बसू शकतो. टॅरिफमुळे भारतीय कंपन्यांच्या अमेरिका बाजारातील स्पर्धात्मकतेवर परिणाम होईल. परिणामी, भारतीय निर्यातदारांना पर्यायी बाजारपेठांचा विचार करावा लागू शकतो.
या सर्व पार्श्वभूमीवर जागतिक बाजारात अस्थिरता निर्माण झाली असून, गुंतवणूकदारही साशंक झाले आहेत. शेअर बाजारात हलकी घसरण पाहायला मिळत आहे. जागतिक अर्थव्यवस्थेचा स्थैर्य राखण्यासाठी व्यापार नीतिंमध्ये लवचिकता ठेवण्याची गरज असल्याचा सूर अनेक अर्थतज्ज्ञांनी लावला आहे.
आता पाहावं लागेल की, ट्रम्प यांच्या निर्णयावर आंतरराष्ट्रीय दबाव कसा पडतो आणि ते भविष्यात आपल्या धोरणांमध्ये बदल करतात का. रमेश दमानींचं हे भाकीत कितपत खरं ठरतं, याकडे संपूर्ण व्यापार जगताचं लक्ष लागलेलं आहे.
