वक्रासन (Vakrasan) हा संस्कृत शब्द आहे. वक्र आणि आसन या दोन शब्दांपासून तो बनला आहे. वक्र म्हणजे वाकणे किंवा वळणे. आणि आसन या शब्दाचा अर्थ ‘आसना’ असा आहे, याचा अर्थ एखाद्या विशिष्ट परिस्थितीत बसणे, झोपणे किंवा उभे राहणे अशी मुद्रा किंवा ‘आसन’ असा होतो.
वक्रासन करण्याचा योग्य मार्ग
• योग चटईवर दंडासनामध्ये बसा.
• जमिनीवर हाताने हलके दाबा.
• श्वास घेताना पाठीचा कणा लांब करा.
• डावा पाय वाकवा.
• डावा पाय उजव्या गुडघ्याच्या वर जमिनीवर ठेवा.
• आता उजवा पाय वाकवा.
• डाव्या नितंबाजवळ पाय जमिनीवर ठेवा.
• उजवा हात डाव्या पायावर आणा.
• डाव्या पायाचे बोट पकडा.
• श्वास सोडताना, धड शक्य तितके वाकवा.
• आता मान वाकवा जेणेकरून डाव्या खांद्यावर लक्ष केंद्रित होईल.
• डावा हात जमिनीवर ठेवा आणि सामान्यपणे श्वास घ्या.
• 30-60 सेकंद या पोझमध्ये रहा.
• आसनातून बाहेर पडण्यासाठी, सर्व चरण उलट क्रमाने करा.
• या सर्व चरणांची दुसऱ्या बाजूनेही पुनरावृत्ती करा.
वक्रासन करण्याचे फायदे
1. एब्स मजबूत करते
दररोज वक्रासनाचा सराव केल्याने एब्स मजबूत होतात आणि हे आसन त्यांना टोन करण्यासाठी देखील कार्य करते. याशिवाय हे आसन केल्याने स्नायूही मजबूत होतात.
2. शरीर लवचिक बनवते
वक्रासनाचा नियमित सराव केल्याने शरीर लवचिक होते आणि विशेषतः नितंब आणि मणक्याचा भाग लवचिक बनतो. यासोबतच हे आसन खांदे आणि मानेसाठीही फायदेशीर आहे आणि शरीरात ऊर्जा भरते.
3. शरीर डिटॉक्सिफाय करते
रोज वक्रासन केल्याने शरीरात साचलेली विषारी द्रव्ये बाहेर पडतात. त्यामुळे शरीरात अकाली आजार होत नाहीत आणि शरीराचे संरक्षण होते.
4. चयापचय वाढवते
दररोज सकाळी या आसनाचा सराव केल्याने शरीरात साचलेला कचरा, अनावस्बायक द्रव्ये बाहेर पडतात आणि पचनक्रिया मजबूत होते. हे आसन केल्याने अन्न सहज पचते आणि शरीरात बद्धकोष्ठता किंवा जडपणाचा त्रास होत नाही.
5. सायटिकाच्या वेदना दूर करतो
दररोज वक्रासनाचा सराव केल्याने शरीरातील थकवा दूर होतो. यामुळे सायटिकाची समस्या दूर होण्यास मदत होते. सायटीकाच्या वेदनांनी त्रस्त असलेले लोक दररोज याचा सराव करू शकतात.
6. अंतर्गत अवयवांना उत्तेजित करते
वक्रासनाचा सराव केल्याने मूत्रपिंड, यकृत, हृदय आणि प्लीहा उत्तेजित होतात आणि त्यांचे कार्य सुरळीत आणि योग्यरित्या करतात. हे सर्व प्रकारच्या रोगांपासून शरीराचे रक्षण करते, कारण हे सर्व अवयव शरीराचे महत्त्वाचे कार्य करणारे अवयव आहेत.
7. शरीरातील उष्णता शांत करते
वक्रासनाचा योग्य प्रकारे सराव केल्याने शरीरातील अतिरिक्त उष्णता दूर होण्यास मदत होते आणि शरीरातील अवयव आणि पेशींमध्ये साचलेले हानिकारक पदार्थही बाहेर काढले जातात.
8. पाचक प्रणाली मजबूत करते
या आसनाचा सराव केल्याने शरीर अधिक सक्रिय राहते आणि भूक न लागण्याची समस्याही दूर होते. हे आसन करण्याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे पचनक्रिया मजबूत राहते आणि भूकही वेळेवर लागते.
वक्रासन करण्यापूर्वी लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी
• वक्रासनाचा सराव सकाळीच करावा.
• पण जर तुम्ही हे आसन संध्याकाळी करत असाल तर तुम्ही तुमचे जेवण किमान ४ ते ६ तास आधी केलेले असावे.
• आसन करण्यापूर्वी तुमची शौचास झाली आहे आणि पोट पूर्णपणे रिकामे आहे याची खात्री करणे देखील महत्त्वाचे आहे.
तुम्हाला खालील समस्या असल्यास वक्रासनाचा सराव करणे टाळा
• मणक्यात दुखत असल्यास हे आसन करू नये.
• गंभीर आजार असला तरी हे आसन करू नये.
• अतिसार आणि दम्याचा त्रास असल्यास हे आसन करू नका.
• मान दुखत असल्यास वक्रासन करू नये.
• खांदेदुखीची समस्या असल्यास हात वर करू नका.
• जर तुम्हाला गुडघेदुखी किंवा संधिवात असेल तर फक्त भिंतीचा आधार घेऊन सराव करा.
• हृदय आणि उच्च रक्तदाबाच्या रुग्णांनी हे आसन करू नये.
• सुरुवातीला वक्रासन योग प्रशिक्षकाच्या देखरेखीखालीच करा.
• तुमचे संतुलन असेल तर तुम्ही हे आसन स्वतः देखील करू शकता.
• वक्रासनाचा सराव सुरू करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला अवश्य घ्या.
